Bir bahçıvanın en büyük heveslerinden biri de özenle tasarladığı bahçelerde sebze yetiştirebilmektir. Bu konuda sitemiz için rehberlik eden Asude Konakları bahçıvanı Sedat Usta, avludaki mutfak bahçesinde saksıda yenilebilir bitki yetiştirme konusundaki bilgilerini bizlerle paylaştı. Uzman yetiştirici ve bahçıvan Sedat Usta, saksıda sebze yetiştirmenin ne kadar kolay olduğunu bizlerle paylaşarak, sebze yetiştirme konusunda alan sorunu yaşayan bahçe severler harika çözüm önerileri sundu. Bahçesinde sebze yetiştirmek isteyen hemen herkesin sorduğu ‘’Saksıda sebze nasıl yetiştirilir ‘’ veya ‘’Hangi sebzeler saksıda yetiştirilebilir’’ türünden soruların yanıtını bu yazımızda sizlerle paylaşıyoruz.
Bu sorunun kısa cevabı, istediğiniz her şey. Narin, yapraklı bitkilerden kök sebzelere ve sağlam meyve ağaçlarına kadar, biraz düşünce, ileriye dönük planlama ve elbette biraz sevgi dolu bakımla, çalıştığınız alan ve koşullar ne olursa olsun, çeşitli ve verimli bir konteyner bahçesi oluşturamamanız için hiçbir sebep yoktur. Biraz emek ve sevgi ile üstesinden gelinmeyecek hiçbir sorun yoktur bahçelerinizde. Neticede toprak ana siz ona ne verirseniz size kat kat fazlasını cömert bir şekilde size geri verecektir. Bakım ve yetiştirme kurallarına uyduğunuz müddetçe siz de imrendiğiniz bahçelere sahip olabilir ve doğal bir biçimde bahçelerinizden arzuladığınız verimi elde edebilirsiniz.
Saksıda yetiştirilecek en iyi sebzeler
Eğer konteyner bahçemde tek bir şey yetiştirebilseydim, bu marul olurdu. Bu aynı zamanda yeni bahçıvanlara başlamalarını tavsiye edeceğim şeydir. Salatalarda sıkça kullanılan marulların yetiştirilmesi oldukça kolaydır, eğer marul yetiştireceğiniz alanı iyi kullanırsanız manav veya marketlerden marul alma gereksiniminiz tamamen ortadan kalkacaktır. Öte yandan bahçenizde sizin kontrolünüz altında yetişen marulların lezzeti genellikle dükkanlardan satın alabileceklerinizden çok daha iyidir. 30 cm’lik birkaç saksıda yetiştirebileceğiniz marullar kesilip kök kısmı saksıda bırakıldığında yeniden çıkan yapraklar size haftalarca, hatta aylarca lezzetli ve taze marul yaprakları verecektir. Evde yetiştirilen marul yapraklarının daha besleyici olduğuna ve ayrıca güzel göründüğüne inandığının altını çizen Sedat Usta, marul cinsi konusunda dikkatli seçim yapıldığında, yıl boyunca size keyif verecek doku ve renklerle dolu bir saksıya sahip olacağınızı belirtiyor.
Başka hangi sebzeler saksıda iyi sonuç verir?
Mutfak kapınızın açıldığı mucizevi sebze bahçesinin diğer yıldızları arasında pazı ve lahana gibi tüm yıl boyunca taze yeşilliklerle beslenmenizi sağlayacak dayanıklı bitkiler; enginar gibi serginizi sabitleyecek yapısal bitkiler; bezelye ve muhteşem çeşitliliğe sahip deniz lahanası gibi gerçek gösteri durakları yer alabilir. Bunların birçoğunun muazzam bir değer sunduğunu da göreceksiniz. Pazı gibi bazıları büyümeye devam ederken, diğerleri bir fiyatına birkaç ürün sunar: sürgünleri, çiçekleri ve yavru baklalarıyla bezelyeleri veya baklaların nefis üst kısımlarını düşünün.
Bitkiler genellikle saksıda yetiştirilmeye çok uygundur. Bitki saksıları nispeten az yer kaplar – yine de çok küçük kaplar kullanmaktan kaçının unutulmamalıdır ki siz bitkinize ihtiyacı olan optimum alanı sağladığınızda size bunun karşılığında sizin ona verdiklerinizden çok daha fazlasını verir.
Saksıda yetiştirilecek en iyi sebzelerden bir tanesi de domatestir.
Yetiştirmesi inanılmaz derecede kolaydır. Bu bir Akdeniz mahsulüdür ve zorlu koşullara alışkındır. Sadece bitkilere biraz güneş verin ve rüzgarlı bir yerdeyseler ekstra destek için küçük bir kazık verin. İyi bir toprak bazlı kompost kullanın ve onları beslemenize gerek bile kalmayacaktır. Düzenli sulama, toprağının havalandırılması ve gereksiz dalların budanması ile harika bir sırık domatesi yetiştirebilir ve bunun sonucu olarak mutfağınıza en doğal domatesi en lezzetli bir biçimde sokabilirsiniz. Domatese ihtiyacı olan güneşi sağladığınızda besin değerinin daha fazla olacağını unutmayın. Doğal gübreler ile yetiştirilen sebzelerin stres düzeyi de minimum düzeyde olacaktır. Bitkilerin bir canlı olduğunu unutmayın. Onların ihtiyacı olan şeylerin yalnızca toprak, güneş, su ve gübreden ibaret olduğunu sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Sevgi ve emeğinizi katmadığınız hiçbir ürün yeteri kadar lezzetli olmayacaktır.
Meyvelerin olgunlaşmasına yardımcı olmak için geri yansıtılan ek ısı nedeniyle bir duvara karşı fan eğilimi yapmak daha iyi bir yoldur. İhtiyacınız olan tek şey sıcak bir duvar, bol güneş ve yaklaşık 45-50 cm çapında büyük bir saksıdır. Haftada bir kez veya sıcak havalarda her üç ila dört günde bir, saksıda kullandığınız toprağı iyice ıslatarak sulayın. Domateslere ek olarak biber, minik salatalık ve sırık fasulyeler de saksıda başarılı netice alabileceğiniz sebze çeşitlerindendir. Yukarıda verdiğimiz bilgi ve deneyimlerle sizler de bahçenizde saksı içerisinde bahsettiğimiz ürünleri en güzel şekilde hasat edebilir ve ailenize sağlıklı; aynı zamanda lezzetli yemekler ve salatalar yapabilirsiniz.
Saksıda havuç yetiştirebilir miyiz?
Kök sebzeler bir saksı bahçesi için en belirgin adaylar gibi görünmeyebilir, ancak sınırlı bir alanda çok iyi performans gösterebilirler ve elbette bir saksıda yetiştirme koşullarını bir bahçeden çok daha kolay kontrol edebilirsiniz. Ayrıca yetiştirilmesi şaşırtıcı derecede cömert ürünlerdir: bir saksı pancar size köklerinin yanı sıra avuç avuç lezzetli yapraklar da verecektir. Kök sebzeler estetik nedenlerle de yetiştirilmeye değerdir: havucun parlak yeşil, köpüklü yaprakları pancar yapraklarının dramatik, koyu kırmızısı için harika bir folyodur, yaban havucu ise o kadar güzel görünür ki onları görsel zenginliklerinden ötürü süs bahçesinde çiçek olarak dahi yetiştirebilirsiniz.
Saksıda meyve ağacı yetiştirmek?
Meyve ağacı yetiştirmeyi düşündüğünüzde aklınıza gelen ilk şey muhtemelen bir meyve bahçesine ya da en azından geniş bir mutfak bahçesine ihtiyacınız olacağıdır. Tekrar düşünün. Bugünlerde, özellikle ‘’saksıda gelişmek ve tam boy meyve üretmek için yetiştirilmiş o kadar çok bodur meyve ağacı türü var ki, kendi meyve ağacınızı yetiştirmemek için hiçbir neden yok. Aslında, sınırlı alana sahip olmak sizin avantajınıza olabilir – bol güneş almaları koşuluyla duvarlar ısıyı yansıtacak ve özellikle incir, kayısı ve şeftali gibi daha egzotik ürünlerin olgunlaşmasını hızlandıracaktır. Bir saksıdaki yaban mersini fidanı, avuç avuç güneşin ısıttığı meyveler verirken, narin, menekşe aromalı Alp çileklerinin kendilerine ait bir saksıya bile ihtiyaçları yoktur – diğer ürünlerin etrafındaki boşluklarda, hatta kaldırım plakaları arasındaki çatlaklarda bile mutlu bir şekilde büyüyeceklerdir.
Kaynak: tamburlu dolomit
