Şakayık çiçekleri, ilkbaharın sonlarından Temmuz ayına kadar bahçenizi süsleyecek alımlı çiçekler sunar. Bahçıvan Sedat Usta, bu çekici çiçeklerin nasıl yetiştirileceğine dair ipuçları veriyor.
Yazın gelişini müjdeleyen bir çiçek çeşidi olan şakayıklar, bahçe çiçekleri arasında en sevilen çeşitlerden bir tanesidir. Otsu şakayıktan ağaç şakayığına kadar, Sedat Usta gibi uzmanlar tarafından kaleme alınan şakayık bakımı ve yetiştirme rehberimiz burada. Bu yazımızın sonunda şakayıklarla ilgili birçok bilgi edinmiş olacak, şakayıkların yetiştirilmesi ve bakımı konusunda hiçbir sıkıntı yaşamayacaksınız.
Şakayık nasıl yetiştirilir
Toprak
Şakayıklar yeterli drenajı olan çoğu toprakta yetişir ve hafif alkali toprak yapısını sever. Asit toprakta, dikim sırasında bir avuç kireç ekleyin. Hafif topraklarda nem tutma özelliğini artırmak için iyi çürümüş organik madde ekleyin. Toprak bünyesinin organik madde açısından zengin olmaması ilkbaharda ortaya çıkan şakayık tomurcuklarını kavuracaktır, bu nedenle merkezi taçtan mümkün olduğunca uzakta malçlayın.
Zemini hazırlayın
30 cm derinliğinde bir çukur kazın. İyi çürümüş gübre veya kompost ile bir avuç kemik unu veya genel gübreyi karıştırın. Şakayıkları tekil değil de bir grup halinde dikecekseniz, yaklaşık 75 cm aralıklarla yerleştirin. Çok derine dikerseniz şakayıklar çiçek açmayabilir – sürgünleri oluşturacak tomurcuklar toprak yüzeyinin en fazla 2,5 cm altında olmalı ve dikim çukuru kökleri rahatça alacak kadar geniş olmalıdır.
Güneş
Tam güneşte şakayıklar daha verimli çiçek açar ve büyür ancak hafif gölgede çiçekler daha uzun süre dayanır ve daha az solar. Sedat Usta ‘ ya göre tek şakayıkların gölgede çift şakayıklardan daha iyi sonuç vermekteymiş. Bu tavsiyeniz özellikle altını çiziyor kendisi.
Çoğu tedarikçi çıplak kök şakayıkları Ekim ve Mart ayları arasında gönderir. Her şakayık kökünde üç ya da daha fazla tomurcuk bulunmalıdır. Genelde şakayık köklerinde beyaz mantar çiçeği bulunması normaldir. Bu sorunun ortadan kaldırılması için kökler soğuk ve karanlık bir yerde, nemli saksı kompostu içinde birkaç hafta bekletilebilir.
Toprağı hazırlayın
30 cm derinliğinde bir çukur kazın. İyi çürümüş gübre veya kompost ile bir avuç kemik unu veya genel gübreyi karıştırın. Bir grup şakayık dikecekseniz, yaklaşık 75 cm aralıklarla yerleştirin. Çok derine dikerseniz şakayıklar çiçek açmayabilir – sürgünleri oluşturacak tomurcuklar yüzeyin 2 cm altında olmalıdır.
Dikim
Çiçekte şakayıklar, özellikle yağışlı havalarda üstten ağırlaşır. Açık alanlarda, daha uzun boylu çeşitlerin kazıklanması gerekir. Ortalama koşullarda, şakayıkların kazıklanmasına gerek yoktur. Daha uzun boylu çeşitleri gövdeleri yaklaşık 15 cm yüksekliğe ulaştığında destekleyin.
Şakayıkların bakımı nasıl yapılır
Sonbaharda ölü şakayık yapraklarını zemin seviyesinde kesin ve temizleyin. Her üç yılda bir ilkbaharda kemik unu veya genel gübre ile besleyin. Ağır ya da kumlu topraklarda, taç kısmından kaçınarak şakayıkların etrafına yaklaşık 15-20 cm’lik bir daire çizecek şekilde iyi çürümüş gübre ya da kompostla hafifçe malçlayın.
Şakayıkların bölünmesi
Şakayıklar, özellikle de bölünmemişlerse, yerlerinin değiştirilmesine aldırmazlar. Bitkileri bölmek istiyorsanız, bunu uyku halindeyken, Ekim sonundan Ocak sonuna kadar yapın ve her bölmede en az üç tomurcuk olduğundan emin olun.
Zararlılar ve hastalıklar
Botrytis – şakayık solgunluğu – genellikle çiçeklenmeden hemen önce veya sonra şakayık gövdelerinin çürümesine ve çökmesine neden olabilir. Cladosporium, Temmuz ayından itibaren yapraklarda siyaha dönüşen kahverengi lekelere neden olabilir. Bu mantar hastalıklarını kontrol etmek için önerilen bir kimyasal yoktur, ancak şakayıkların etrafında iyi bir hava akışı sağlarsanız, özellikle zemin seviyesinde diğer bitkilerle aşırı kalabalıklaştırmazsanız normalde sorun olmazlar. Eğer gövdeler çürür ya da yapraklar lekelenirse, enfeksiyonun yayılmasını önlemek için hemen uzaklaştırın. Çiçek tomurcukları karıncaları çeken tatlı, yapışkan bir madde yayar, ancak bunlar çiçeklere zarar vermez.
Hastalıkları asgari seviyeye indirebilmek için yaşlı yaprakları çıkarın. Şakayık solgunluğu nemli havalarda daha kötüdür. Bir sorun haline gelirse, enfekte olmuş parçaları bahçeden uzaklaştırın veya mantar ilacı püskürtün.